Ebola salgını, bir resim ve bilmedikleriniz…

• Makaleler
• andre carrilho, antalya 3d resim, ebola, ebola google, Ebola nasıl bulaşır, Ebola nedir, ebola resim, ebola salgını, ebola twitter, Ebola'dan nasıl korunursunuz, ken brantley, nancy writebol, ozerdem.com, thomas duncan, www.ozerdem.com
• 9 Ekim 2014

Ebola salgını Liberya, Sierra Leone ve Gine’de toplam 3431 kişinin ölümüne sebep olduğundaki aranma sıklığı ile Amerika Birleşik Devletlerinde 1 kişinin ölümünden sonra arama sıklığındaki oran farkı aslında tüm dünyanın insanlık algısını ele veriyor gibi. Görselde kullanılan illüstrasyon ise bu durumun en sade özeti aslında.

Gelin size medyada yer bulmayan bir gerçeği belirteyim. Liberya Savunma Bakanı Brownie Samukai, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine, Ebola salgınının ülkenin varoluşu için “ciddi bir tehdit” olduğunu belirttiği günlerde (1), Obama yönetimi “Amerika’nın bir salgınla başa çıkabileceğini” bildirdi. (2) Asıl can sıkıcı durum, Liberya’da sağlık görevlilerinin greve gitme tehditleri, pek de haksız sayılmazlar zira 200’e yakın görevli Ebola’ya yakalanırken, bu kişilerden 92’si hayatını kaybetmiş durumda. (3) Bu durum karşısında da Obama hükümeti Batı Afrika’ya 3000 askeri personel göndermeyi hedefliyor. (4)

Bu haberlere ne ana akım medyada, ne de Google aramalarında ulaşabilmeniz mümkün değil. Zira yapacağınız aramalarda karşınıza çıkan sonuçlarda “Ebola nedir?“, “Ebola nasıl bulaşır?” ve “Ebola’dan nasıl korunursunuz” başlıklı makaleler, karantinaya alınan kişilerle ilgili haberler ve hastalığın Amerika veya Avrupa ülkelerinde nasıl yayılabileceği hakkında felaket senaryolarından başka bir şey görmeniz mümkün değil(di). Değildi diyorum, tek haber bu listeye eklendi. Amerika’da Ebola yüzünden hayatını kaybeden 1 (yazıyla bir) kişi. Sonuçta tüm odak noktası tahmin edeceğiniz gibi Avrupa ve Amerika…

André Carrilho imzalı illüstrasyon. Logo kopya koruması önlemi olarak kullanılmıştır.

André Carrilho isimli bir çizerin çalışması ise durumu çok net bir şekilde özetliyor. Onun kendi sözleriyle durumu ele alırsak, Afrika’da yaşayan kişiler bize sadece istatistik bilgiler olarak ulaşıyor. Ölen veya hastalığa yakalananların hiç birisinin ismi, veya hikayesi bize önemli gelmiyor. Afrika göz ardı ediliyor.”

Dediklerinde yerden göğe kadar haklı aslında, zira Thomas E. Duncan isimli kişi, Ebola hastalığına yakalanmış halde Liberya’dan Amerika’ya gelene kadar medyanın kişisel hikayelere yer vermediği bir ortam vardı. Ta ki bu kişi Amerika topraklarında hasta olduğu anlaşılıp, ölene kadar geçen sürede olan bitenlere kadar. İşte tam da bu dönemde Batı medyasının aslında nasıl bir yaklaşımda olduğu ortaya çıktı. Konu siyah veya beyaz ayrımı değildi, konu “Batı ve diğerleri” ayrımıydı. Oysa Ebola salgınında ölen bir insanın hangi ülkede olduğu önemli olmamalıydı.

Sizlere Google Trends (5) üstünden Ebola salgını ile ilgili grafiği göstereyim. Zaman içinde insanların Ebola ile ilgili yaptığı aramalarda iki sıçrama göreceksiniz. Bu sıçramalardan ilk ve ufak olanı Ebola hastalığına yakalanmış Ken Brantley ve Nancy Writebol isimli iki misyonerin Atlanta’ya geldiği gün (6), ikinci ve büyük olanı ise Thomas E. Duncan’ın Dallas’a geldiği gün (7) ortaya çıkıyor. Bu iki süre arasında ve diğer zamanlarda “Ebola” ve “Ebola salgını” aramalarına ilgi oldukça az. (6)

Benzer bir durumu Twitter üzerinde de görebiliyoruz. Topsy üzerinde yapılan bir analize göre “Ebola” ve “Ebola salgını” konusunda ilgi yine aynı zamanlarda yükselme eğilimine girmiş.

Gelin bir adım öteye gidelim. Time tarafından yapılan bir araştırma sonucu dünya üzerinde Ebola kelimesi ve #Ebola hashtag aramalarının yoğunluklarını aşağıdaki animasyonda görebilirsiniz. Animasyon 7 Eylül ile 7 Ekim arasını gösteriyor ve Amerika ile Avrupa’da yoğunluğun tam da Thomas E. Duncan’ın Amerika’ya gelmesi ile artışını rahatlıkla görebiliyorsunuz. (8)

Bu ilgi yoğunluğu öyle bir halde ki, Pew Research Center araştırmasına göre (9) Ebola salgını ilgisi Hong Kong protestolarını, IŞİD olaylarını ve benzeri bir çok güncel gelişimi sollamış durumda. Avrupa’da Deli Dana salgını ve Orta Doğu’da MERS salgını da geride kalanlar arasında.

Resmin çizeri Carrilho’ya dönelim. Onun söylediklerine göre “Biz ve Onlar” ayrımı her zaman oldu ve hep olacak. Ebola salgını konusunda da “onlar” yüzünden “biz” rahatsız oluyoruz algısı var. Yani “onlar” ülke güvenliğini tehdit ediyorlar. Batı medyasına göre ise 1. Dünya ülkeleri ile 3. Dünya ülkeleri hastalıkları bile farklı ve Ebola 1. Dünya ülkesi hastalığı değil. Hatta Ebola, Twitter kullanıcıları arasında göçmenler tarafından taşınan bir bela (10) olarak görülebilirken, medya ise ABD’nin havalimanlarını kapatmamasını sorgulayabiliyor (11). Dahası, iki misyonerin hastalığı taşıması ile son hastanın gelmesi arasında ilginin farklı olması iki misyonerin orada hastalığa yakalanmış beyaz Amerikalılar olması ile Thomas E. Duncan’ın siyahi olmasına dayatıldığı durumlar bile konuşuluyor.

Aslına bakarsanız haksız sayılmaz. Fox News kanalında Andrea Tantaros, Afrika ülkelerinin doktor ve tıp karşıtı olduklarını ifade edebiliyorsa (12), ABD kongre üyesi Phil Gingrey Ebola ve benzeri hastalıkları göçmenlerle ilişkilendirebiliyorsa (13), CNN, Ebola’yı hastalıkların IŞİD’i diye tanımlayarak biyolojik ajan yabancılaştırmasını gözlere sokuyorsa (14) Carrilho sözlerinde haklı çıkıyor.

Sonuçta “biz” olarak adlandırdıklarımız için 3400’den fazla Afrikalının ölümü önem taşımıyor. Ne de olsa onlar, adı üstünde “onlar”!

Kaynakça:

(1) http://time.com/3315000/liberia-ebola-existence-civil-war/
(2) http://www.nationaljournal.com/health-care/white-house-to-america-calm-down-about-a-domestic-ebola-outbreak-20141003
(3) http://www.buzzfeed.com/jinamoore/liberias-ebola-workers-threaten-to-strike#189zoay
(4) http://www.huffingtonpost.com/2014/09/16/obama-military-ebola-africa_n_5826864.html(5) Google Trends : Arama kelimelerinin popülerliğini takip edeceğiniz bir Google servisi.
(6) http://www.nytimes.com/2014/08/06/us/nancy-writebol-kent-brantly-ebola-atlanta.html
(7) http://www.cdc.gov/vhf/ebola/outbreaks/2014-west-africa/united-states-imported-case.html
(8) http://time.com/3478452/ebola-twitter/
(9) http://www.people-press.org/files/2014/10/10-6-14-Secret-Service-topline-for-release.pdf
(10) https://twitter.com/search?q=ebola%20immigrants&src=typd
(11) http://www.washingtonpost.com/news/to-your-health/wp/2014/10/01/why-hasnt-the-u-s-closed-its-airports-to-travelers-from-ebola-ravaged-countries/
(12) http://www.rawstory.com/rs/2014/10/foxs-andrea-tantaros-african-ebola-patients-may-visit-witch-doctor-not-hospital/
(13) http://www.msnbc.com/msnbc/gop-congressman-ebola-spreading-across-border
(14) http://mic.com/articles/100640/fox-and-cnn-s-ebola-fear-mongering-is-getting-really-ridiculous

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.